DEVAM: 90- CUMA
NAMAZINDAKİ KIRAAT HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
هِشَامُ بْنُ
عَمَّارٍ.
حَدَّثَنَا
الوليد بْن
مسلم، عَن
سعيد بْن
سنان، عَن أبي
الزاهري، عَن
أبي عنبة
الخولاني؛
-
أن النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
كان يقرأ في
الجمعة بسبح
اسم ربك
الأعلى، وهل
أتاك حديث
الغاشية.
فِي
الزَوائِد:
سعيد بْن سنان
ضعيف. وأصل
الحديث في
الصحيحين
وغيرهما بسند
آخر.
Ebu İnebe
el-Havlani (r.a.)'den: şöyle demiştir:
Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) Cum'a namazında (birinci rek'atte)! سبح
اسم ربك
الأعلى [A’la] suresini ve (ikinci rek'atte); هل
أتاك حديث
الغاشية Ğaşiye suresini
okurdu."
Not: Zevaid'de:
Ravi Said bin Sinan zayıftır. Hadisin aslı Buhari, Müslim ve diğer kitapıarda,
başka bir sened ile rivayet edilmiştir, diye bilgi vardır.
AÇIKLAMA (1118, 1119 ve 1120):
1118 nolu
UbeyduIIah bin Ebi Rafi' (r.a.)'ın hadisini Müslim, Tirmizi, Ebu Davud, Nesai
ve Beyhaki de az lafız farkı ile rivayet etmişlerdir. Hepsinden, Nebi
(s.a.v.)'in Cuma namazının ilk rek'atinde Cuma suresini ve ikinci rek'atında
el-Münafikun suresini okuduğu anlaşılır.
Ebu Hureyre
(r.a.)'ın sözü sanki bir sorunun cevabıdır. Çünkü UbeyduIIah (r.a.): Ali
(r.a.)'ın Kufe'de devamlı okuduğu Mezkur sureleri okudun! derken; bunun Nebi
(s.a.v.)'e dayalı bir yönü var mı demek istemiş?
Bu iki sureyi
cuma namazında okumanın hikmetini el-Menhel yazarı şöyle anlatır: "Cuma
suresinde Cuma ile ilgili hükümler, Mü'minlere övgü, Nebi (s.a.v.)'in
gönderilmesinin faziletleri ve ibadete teşvik vardır. Münafikıun suresindede,
münafıklar, tevbe etmeyişlerinden ve Nebi (s.a.v.)'e kendilerinin günahlarının
bağışlanması yolunda dua ve istiğfar etmesi için müracaat etmeyişlerinden
dolayı kınanıyor ve güzel nasihatlar ihtiva ediyor."
1119 nolu
UbeyduIIah bin AbdiIIah'ın hadisini Malik, Ahmed, Müslim, Ebu Davud, Nesai ve
Beyhaki de rivayet etmişlerdir.
Dahhak
(r.a.)'ın yazışma suretiyle Nu'man (r.a.)'a Mezkur soruyu sorduğu Müslim'in
rivayetinde de belirtilmiştir. Dahhak (r.a.) ve çevresi Nebi (s.a.v.)'in
cuma'nın ilk rek'atinde Cuma. suresini okuduğunu bildikleri için yalnız 2.
rek'atte ne okuduğunu sormuşlardır.
1120 nolu Ebu
İnebe (r.a.)'in hadisini Ahmed, Ebu Davud, Nesai ve Beyhaki, Ebu İnebe
(r.a.)'den değil Semure bin Cündüb (r.a.)'den başka bir senedIe rivayet
etmişlerdir.
Bu hadis, Nebi
(s.a.v.)'in Cuma namazının ilk rek'atinde EI-A'Ia suresini ve ikinci rek'atte
EI-Ğaşiye
suresini okuduğuna delalet eder.
Bu babta
rivayet olunan hadislerden alınan netice şudur ki cuma namazının ilk rek'atinde
Cuma suresini, son rek'atte EI-Münafikun suresini; yahut ilk rek'atte Cuma ve
son rek'atte EI-Ğaşiye surelerini veyahut ilk rek'atte EI-A'la ve ikincisinde
El-Ğaşiye surelerini okumak sünnettir. Bunlardan hangilerinin afdal olduğu hususunda
ihtilaf vardır.
1- Şafii ve
Ahmed, Cuma ve Münafikun surelerini tercih etmişler.
2- Malik, Cuma
ve Ğaşiye surelerini seçmiştir.
3- Hanefi
alimleri: İmam vakit namazlarında olduğu gibi Cuma namazında da istediği yerden
okur. Bu rivayetlerin hepsi sabittir. Şunu buna tercih etmenin nedeni yoktur,
demişlerdir.